ADHD Coaching

Εισαγωγή

Στο άρθρο αυτό θα βρείτε με δομημένο τρόπο, πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να προετοιμαστείτε και να περάσετε καλύτερα στην θητεία σας. Οι πληροφορίες αυτές απευθύνονται κυρίως σε νεοσύλλεκτους και φαντάρους με διάσπαση προσοχής (ΔΕΠΥ) όμως υπάρχουν συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν οποιονδήποτε.

Η ΔΕΠΥ με λίγα λόγια

Η διάσπαση προσοχής (ΔΕΠΥ) είναι μία κυρίως κληρονομική διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει περίπου το 5% των παιδιών και το 3% των ενηλίκων. Χαρακτηρίζεται συχνά από δυσκολίες συγκέντρωσης, παρορμητικότητας, υπερκινητικότητας, δυσκολίες οργάνωσης, βραχυπρόθεσμης μνήμης και κινητοποίησης. Συχνά μπορεί να δυσκολέψει κάποιον στο σχολείο, ή σε μεγαλύτερη ηλικία στην δουλειά, σχολή ή στις σχέσεις του. Όμως έχει και βοηθητικά χαρακτηριστικά αφού μπορεί κάποιος να είναι ενθουσιώδης, γεμάτος φαντασία και ενέργεια κ.α.

Προετοιμασία πριν την κατάταξη στο στρατό

Σε μερικές περιπτώσεις έχω ακούσει για άτομα με ΔΕΠΥ ή χωρίς, τα οποία πήγαν απροετοίμαστα στον στρατό με συνέπειες όπως να μην κάνουν την θητεία που ήθελαν, να τους δυσκολέψει η προσαρμογή ή απλά να έχουν πρακτικές δυσκολίες. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες συμβουλές που θα σε βοηθήσουν στην πρακτική και ψυχολογική προετοιμασία σου πριν παρουσιαστείς.

• Οργανώσου εγκαίρως: Βρες τι πράγματα θα χρειαστεί να αγοράσεις και ξεκίνα τις αγορές περίπου ένα μήνα πριν την κατάταξη. Θα δεις ότι μπορεί να μην τα βρεις όλα από την αρχή, και μπορεί να ξεχάσεις κάτι. Μπορείς να βρεις λίστες πραγμάτων από ιστοσελίδες (Δες παρακάτω) ή από φίλους που υπηρέτησαν την στερεωτική τους θητεία.
  • Συμβουλή: Ανεξαρτήτως τι εποχή παρουσιάζεσαι και τι έχεις ακούσει ότι επιτρέπεται στο στρατόπεδο που θα πας, αγόρασε τα πάντα για όλες τις εποχές του χρόνου, ώστε να μην χρειαστεί π.χ. να κρυώνεις πολύ για να θυμηθείς ότι πρέπει να πάρεις λαιμουδιέρα και γάντια. Κάποια πράγματα αλλάζουν με τον κάθε διοικητή ή ανάλογα τις συνθήκες.
• Μάθε τι δικαιούσαι: Για να ενημερωθείς αλλά και να ρυθμίσεις το πόσο θα υπηρετήσεις, την αναβολή σου, καθώς και αν δικαιούσαι κατ’ εξαίρεση μετάθεση πάρε τηλέφωνο στην στρατολογική υπηρεσία της περιοχής σου μέσα στον μήνα προετοιμασίας πριν την κατάταξη.
• Πάρε φύλλο πορείας: Αυτό το μαγικό χαρτί, σου εξασφαλίζει δωρεάν εισιτήρια για τα μέσα μεταφοράς ώστε να παρουσιαστείς. Επικοινώνησε με την στρατολογική υπηρεσία της περιοχής σου για να μάθεις από πού να το προμηθευτείς.
• Πληροφορήσου: Αυτή είναι η χρυσή συμβουλή που θα σε βοηθήσει να παρουσιαστείς στην πύλη πιο χαλαρός και σίγουρος, καθώς και να κάνεις καλύτερες επιλογές για την θητεία σου, που θα σου ταιριάζουν περισσότερο. Μερικές πηγές είναι οι παρακάτω:
  • Από πρόσφατα απολυμένους: Η καλύτερη πληροφόρηση πριν το φανταρικό είναι ξεκάθαρα να μιλήσεις με κάποιον που πήγε πρόσφατα φαντάρος. Θα γνωρίζει να σου μεταφέρει μία πιο ακριβή εικόνα για το πώς έχουν τα πράγματα στον στρατό, τα δικαιώματα σου και ότι άλλο περνάει από τον νου σου. Θυμήσου να ρωτήσεις και κάποιον που έχει υπηρετήσει εκεί που θες π.χ. ειδικές δυνάμεις, για να μάθεις πώς να πας.
  • Ανεπίσημα φόρουμ και ιστοσελίδες: Θα βρεις πολλούς οδηγούς νεοσυλλέκτου με μία αναζήτηση στο Google. Επίσης οι διαδικτυακές κοινότητες είναι ένα καλό μέρος για να πάρεις πληροφορίες συζητώντας ,ειδικά για πιο «ασυνήθιστα» θέματα κατάταξης όπως για την ΕΛΔΥΚ, έρευνα πληροφορικής κ.α. Επίσης και για να μάθεις για συγκεκριμένες μονάδες σε συγκεκριμένες περιοχές από στρατιώτες που υπηρετούν εκεί.

• Γνωστές ιστοσελίδες για την στρατιωτική θητεία, που έχουν και φόρουμ είναι:
  • http://www.ellinikos-stratos.com
  • https://thiteia.org/
• Επίσημες ιστοσελίδες: Εκεί θα βρεις αυτά που το κράτος θέλει να γνωρίζεις. Θα βρεις νομοθεσία, συμβουλές, μέχρι και το πότε παρουσιάζεσαι. Ρίξε μια ματιά.
  • Σημαντικές ιστοσελίδες:
    • https://katataxi.army.gr/el
    • https://www.stratologia.gr/
• Στρατολογική υπηρεσία της περιοχής σου: Ειδικά αν δεν σου αρέσει το διάβασμα, ένα τηλέφωνο εκεί είναι ο καλύτερος τρόπος να μάθεις τα δικαιώματα σου για την θητεία σου.
• Βιβλία: Αν και μπορεί να μην είναι η συμπάθεια σου, σου έχω κάποιες προτάσεις.
  • Ήρθε το χαρτί - Κωμικό ημερολόγιο ενός οπλίτη (Μαλιάτσης - Σάλας Κώστας,2018): Το αυτοβιογραφικό βιβλίο αυτό περιγράφει εμπειρίες και καταστάσεις στο στρατό μέσα από ένα χιουμοριστικό πρίσμα. Είναι μικρό και διαβάζεται πολύ ευχάριστα και θα σε βοηθήσει να εξοικειωθείς λίγο με το τι θα συναντήσεις στην στρατιωτική σου θητεία.
  • Το αλφαβητάρι του στρατιώτη - Όλα όσα θες να μάθεις και δεν σου έχουν πει για το στρατό (Λακόπουλος Νίκος, 2008): Ξεκάθαρα πλέον είναι πανάρχαιο σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα, όμως θα σου προσφέρει κάποιες πληροφορίες σε σχέση με την νομοθεσία και το φανταρικό, από μία πιο σοβαρή οπτική.

Οργανωτικά θέματα

Παρακάτω θα βρεις μερικές απλές συμβουλές που θα σε βοηθήσουν σε δυσκολίες που μπορεί να σχετίζονται με την ΔΕΠΥ, όπως με την οργάνωση, την μνήμη, την διαχείριση χρόνου και χώρου κ.α. 

Σημειώσεις

Ειδικά αν δεν έχεις καλή μνήμη, κάτι συνηθισμένο στην ΔΕΠΥ, το να σημειώσεις κάποια πράγματα σε ένα μπλοκάκι που θα έχεις πάντα πάνω σου είναι απαραίτητο.

Αυτά είναι:

• Με το που πας σε κάποιο στρατόπεδο: Όχι μόνο στην παρουσίαση σου, αλλά και σε περίπτωση μετάθεσης.
  • Τηλέφωνο του στρατοπέδου: Θα σου χρειαστεί σίγουρα. Υπόψη ότι μετά τις 15:00, τα περισσότερα στελέχη σχολάνε. Αν σας συμβεί κάτι, ζητήστε να σας συνδέσουν με τον ΑΥΔΜ. 
  • Λόχο και θάλαμο (ή ότι ισχύει στο όπλο που είστε)
  • Αριθμό ή θέση φωριαμού
  • Τα ονόματα και βαθμό των άμεσα ανωτέρων σου: π.χ., Διμοιρίτης , Λοχίας , Διοικητής κλπ
  • Τα ονόματα των φαντάρων σε πόστα που σας ενδιαφέρουν (π.χ. Αυτού που βγάζει τις υπηρεσίες)
  • Ονόματα άλλων φαντάρων: Σημειώστε και τα επίθετα. Σημαντικό να γνωρίζετε ποιοι είναι στα ακριβώς διπλανά σας κρεβάτια πάνω και κάτω.
• Όταν πάρεις όπλο:
  • Θέση όπλου
  • Αριθμό όπλου (Πολύ σημαντικό)
• Ώρες:
  • Ώρα αφύπνισης: Προσοχή, το Σαββατοκύριακο οι ώρες είναι διαφορετικές
  • Ώρες εξόδου από το στρατόπεδο: Προσοχή, το Σαββατοκύριακο οι ώρες είναι διαφορετικές
  • Ωράριο Εστιατορίων
  • Ωράριο ΚΨΜ
  • Ωράριο Ιατρείων
  • Ώρα σιωπητηρίου
• Άλλες σημειώσεις:
  • ΣΑ – Στρατιωτικό αριθμό (είναι στην ταυτότητα σου)
  • Πότε απολύεστε… (Έφτασε στα αφτιά μου ιστορία για κάποιον που έκατσε μία εβδομάδα παραπάνω)
  • Μέρες άδειας που έχεις πάρει και που σου έχουν μείνει
    • σημείωση: μπορείς να ρωτήσεις και στο 1ο γραφείο για να είσαι σίγουρος
  • Πότε έδωσες αίμα σε αιμοδοσία: Η αιμοδοσία σου δίνει τιμητική 2-4 μέρες συνήθως, όμως πρέπει να κάνεις το νωρίτερο κάθε 6 μήνες. Έτσι, θα ξέρεις πότε μπορείς να ξαναδώσεις.
    • Συμβουλή: Τα χαρτιά για τις τιμητικές άδειες, και ότι άλλο έγγραφο σου δώσουν, φύλαξε τα σε μία ασφαλή θήκη στην βαλίτσα σου. Θα είναι κρίμα να μην πάρεις άδεια γιατί έχασες το χαρτί που το αποδεικνύει.

Τι να έχεις πάνω σου

Όπως είχε πει ένας φίλος «Το μόνο καλό στο στρατό είναι οι τσέπες, μπορείς να κάνεις μέχρι και μετακόμιση με αυτές».  Με το που πάρεις την στολή θα καταλάβεις τι εννοεί. Αυτό λοιπόν σου δίνει την δυνατότητα να κρατάς κάποια πράγματα μαζί σου μόνιμος τα οποία σε εξυπηρετούν. Παρακάτω είναι μερικές προτάσεις, που ανάλογα με το πόστο και την περίοδο που βρίσκεσαι μπορεί να σε εξυπηρετούν:

• Μικρό μπλοκάκι: Ειδικά το πρώτο διάστημα που η χρήση των κινητών απαγορεύεται πιο αυστηρά, θα χρειαστεί να σημειώνεις, ονόματα, αριθμούς κ.α. που σχετίζονται τόσο με την υπηρεσία σου όσο και με προσωπική εξυπηρέτηση. Κράτα το μόνιμα και θα με θυμηθείς.
• Στυλό: Καταρχάς για να σημειώνεις στο μπλοκάκι, και συχνά για υπογραφές στις υπηρεσίες. Αν είσαι γραφέας, θα σου χρειάζεται μονίμως, ενώ δεν θα είναι πάντα διαθέσιμος.
  • Συμβουλή 1: Υπάρχει θέση για στυλό στην τσέπη στο στήθος, στην πλευρά που είναι το ταμπελάκι με το όνομα σου
  • Συμβουλή 2: Τα στυλό είναι κάτι που χάνετε πολύ εύκολα όπως επίσης και κλέβεται πολύ εύκολα. Να αγοράσεις ένα μικρό πακέτο αντί για ένα μόνο
• Κλειδιά: Τα κλειδιά σου για τα λουκέτα σου, καλό είναι να τα έχεις πάντα μαζί σου για λόγους ασφαλείας
  • Συμβουλή 1: Χρησιμοποίησε κάτι να τα πιάσεις για να μην τα χάνεις, όπως αλυσίδα, γάντζο ορειβασίας, ή κάποιο διακοσμητικό που θα το δυσκολεύει να βγει από την τσέπη σου.
  • Συμβουλή 2: Αν χρησιμοποιείς τσέπη, διάλεξε μία που να κουμπώνει, προτείνω μία από αυτές στο στήθος
  • Συμβουλή 3: Κράτα ένα κλειδί μόνο για το κάθε λουκέτο πάνω σου. Τα αντικλείδια βάλε τα σε ασφαλές σημείο, όπως σε μία θήκη εσωτερικά της βαλίτσας σου. Έτσι, αν χαθούν τα κλειδιά σου, να χρειαστεί να σπάσεις μόνο ένα λουκέτο για να ανακτήσεις τα υπόλοιπα.
• Λεφτά: Λόγω υπηρεσιών ή καθυστέρησης για κάποιο λόγο, δεν πρόλαβες το εστιατόριο. Ίσως πάλι σου ήρθε ξαφνική όρεξη για καφέ ή για να φας κάτι ακόμα, ή απλά να πάρεις ένα νεράκι. Κράτα λίγα χρήματα μαζί σου, ώστε να μπορείς να πας στο ΚΨΜ χωρίς να χρειάζεται να πηγαίνεις πίσω στους θαλάμους.
  • Συμβουλή: Κράτα τα χρήματα σε τσέπη που κουμπώνει. Προτείνεται κάποια που είναι στο στήθος.
• Χαρτομάντιλα ή χαρτί τουαλέτας ή υγρά μαντιλάκια: Ποτέ δεν ξέρεις πότε θα αρχίσει να τρέχει η μύτη σου στο κρύο, ή αν ξαφνικά θα χρειαστεί να πας σε κάποια κίνηση ή χώρο εντός ή εκτός του στρατοπέδου που, ως συνήθως, δεν θα έχει χαρτί υγείας.
  • Συμβουλή: πάρε πακέτο χαρτομάντιλα από supermarket και όχι μεμονωμένη συσκευασία. Τελειώνουν γρήγορα
• Νερό: Είτε στις υπηρεσίες, είτε σαν γραφέας, είσαι άνθρωπος και μπορεί να διψάσεις, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
  • Συμβουλή: Στις περισσότερες υπηρεσίες μπορείς να χρησιμοποιήσεις το παγούρι σου ή ένα μπουκάλι στην θέση του παγουριού στην εξάρτηση σου, ώστε να σε βολεύει καλύτερα. Εναλλακτικά προτίμησε μία από τις κάτω πλαϊνές τσέπες του παντελονιού σου.
• Γάντια και λαιμουδιέρα: Κατά την διάρκεια του χειμώνα, θα ήταν χρήσιμο να τα έχεις μονίμως στις τσέπες του μπουφάν σου ώστε να μην χρειάζεται να τα ψάχνεις σε κάθε υπηρεσία.

Οργανωτικές συμβουλές για τα πόστα

Στο στρατό, υπάρχουν πάντα αυτό που λέμε «πόστα», δηλαδή σταθερές θέσεις υπηρεσιών με συγκεκριμένες αρμοδιότητες. Το ποια θα είναι αυτά εξαρτάται από το μέγεθος της μονάδας καθώς και από τον διοικητή. Συνηθισμένα είναι ο καψιμιτζής, εστιάτορας, γραφείς σε επιτελικά γραφεία(1^ο – 4^ο κ.α.), ΑΜ.

Παρακάτω θα βρεις συμβουλές για αυτά με εστίαση σε πόστα γραφέα:

• Πριν αναλάβεις: Ρώτα αν όσοι είναι στα πόστα κάνουν υπηρεσίες. Αν όχι, είναι πιθανώς χρυσή ευκαιρία.
• Αν θες να πάρεις πόστο γραφέα: Κυνήγησε το από την αρχή. Αν έχεις τελειώσει τις σπουδές σου ή είσαι φοιτητής, αν έχεις καλές γνώσεις χειρισμού Microsoft Office, είσαι μεγάλος σε ηλικία ή αν έχεις ανάλογη εμπειρία γραφέα σε άλλη μονάδα, ανέφερε το κατευθείαν.
• Να έχετε ατζέντα / ημερολόγιο: Ειδικά αν βγάζεις τις υπηρεσίες ή αν είσαι γραφέας στο 1^ο γραφείο, καλό είναι να έχεις ένα βοήθημα που θα σε βοηθήσει να θυμάσαι τις υποχρεώσεις, τις υποσχέσεις σου, τις διαταγές και τις ανάγκες του κάθε ένα.
• Σημειώνετε τις δουλειές της ημέρας: Αν στο τέλος της ημέρας τρέχετε να προλάβατε κάτι που ξεχάσατε να κάνετε, κάθε πρωί, σημειώστε τις εργασίες που έχετε για εκείνη την ημέρα σε ένα χαρτί. Μόλις την ολοκληρώσετε σβήστε την.
• Κάντε τις δουλειές πρώτα και μετά χαλαρώστε: Χρυσός κανόνας, αν οι υποχρεώσεις σας είναι λίγες.
• Βρείτε από την αρχή ποιούς μπορείτε να ρωτάτε πληροφορίες: Δυστυχώς το πρόγραμμα εκπαίδευσης σας για το πόστο σας είναι απίθανο να είναι κάτι παραπάνω από το «μου τα είπε ο προηγούμενος μία ή δύο φορές». Ψάξτε από την αρχή ποιους μπορείτε να ρωτάτε.
  • Συμβουλή 1: Κρατήστε ακριβείς σημειώσεις για τις διαδικασίες όταν σας τις εξηγούν. Είδα ότι και τα άτομα χωρίς ΔΕΠΥ δυσκολεύονταν να θυμούνται τις υποχρεώσεις τους.
  • Συμβουλή 2: Αν δεν ξέρετε πως γίνεται κάτι δείτε πως το έκανε ο προηγούμενος. Κοιτάξτε έγγραφα ή αρχεία στον Η/Υ σαν πρότυπα.
• Σημειώνετε:
  • Ειδικά αν δεν έχεις καλή μνήμη, να σημειώνεις τις εντολές που έλαβες, γιατί συχνά περιλαμβάνουν ονόματα ή αριθμούς που είναι εύκολο να ξεχαστούν.
  • Σημειώστε τηλέφωνα, κωδικούς ή ότι άλλο σας χρειάζεται περιοδικά.
  • Αν είστε σε 1^ο γραφείο ειδικά ή βγάζετε υπηρεσίες, σημειώστε τι είπατε με τον κάθε φαντάρο (εβδομαδιαία) ή αν υπάρχει κάποιος σταθερός προγραμματισμός
• Μην φοβάσαι να ζητάς διευκρινήσεις: Οι ανώτεροι σου ασχολούνται χρόνια με την θέση τους, και κάποια πράγματα για αυτούς είναι αυτονόητα, όμως για σένα δεν είναι, και αυτό δεν το συνειδητοποιούν πάντα. Αν το χρειάζεσαι ρώτα διευκρινήσεις ακόμα και αν φοβάσαι ότι θα ακούσεις φωνές, ειδικά αν μία λάθος ή λειψή εκτέλεση εντολής θα οδηγήσει σε περισσότερες φωνές.
• Μην παίρνεις τις φωνές και τόσο στα σοβαρά: Λάθη γίνονται, και είναι πλήρως ανθρώπινο. Μπορεί να σε ενοχλεί, όμως μην αφήσεις να επηρεάσει την εικόνα σου για εσένα. Ασχολείσαι πρώτη φορά με ένα αντικείμενο που οι ανώτεροι σου ασχολούνται χρόνια, έχεις κοιμηθεί λίγες ώρες και επίσης δεν πληρώνεσαι.
• Μπορείς να φύγεις αν δεν σου αρέσει: Μπορεί να ήθελες να δοκιμάσεις την θέση και να μην σου ταίριαζε, όπως επίσης μπορεί να μην ήθελες εξαρχής. Μπορείς να ζητήσεις να αποδεσμευτείς από το συγκεκριμένο πόστο. Μην αφήσεις να μπει εμπόδιο στο να έχεις μία καλύτερη θητεία ο φόβος σου ότι μπορεί να μην τα καταφέρεις ή να μην σου αρέσει.

Διαχείριση της ΔΕΠΥ

Φαρμακευτική αγωγή

Κατά την διάρκεια της στρατιωτικής θητείας, απαγορεύεται να φέρνει κάποιος οπλίτης φαρμακευτική αγωγή την οποία έχει αγοράσει εκτός στρατοπέδου, οπότε αν χρησιμοποιείς μην φέρεις, ειδικά αν παίρνεις Ritalin ή Concerta, γιατί αν βρεθεί, μπορεί να μην είναι όλοι καλόπιστοι ότι είναι για ιατρική χρήση.
Κατά την διάρκεια της θητείας μου, με όσους γιατρούς που έκαναν την θητεία τους μίλησα, γνώριζαν την ΔΕΠΥ, όπως και ένα στέλεχος ψυχίατρος σε μεγάλο στρατόπεδο στην Ελλάδα. Ομολογώ ότι δεν είμαι αισιόδοξος όμως για την πλειοψηφία παλαιοτέρων ιατρών.
 Μιλώντας στον νεαρό ψυχίατρο, που ανέφερα παραπάνω, για το θέμα της φαρμακευτικής αγωγής στην ΔΕΠΥ, ώστε να πάρω συμβουλές για αυτό το θέμα, μου είπε περίπου τα εξής:

 «Μπορούμε να βοηθήσουμε τον καθένα, ανάλογα την περίπτωση του. Δεν θα του λείψει κάτι από φαρμακευτική αγωγή. Δεν μου έχει τύχει περιστατικό με ΔΕΠΥ ακόμα. Ακόμα και αν δεν μπορεί να του γραφτεί κάτι εντός στρατοπέδου, θα μπορέσει εκτός, σε στρατιωτικό νοσοκομείο.
Εκτός από την φαρμακευτική αγωγή, θα μπορούσε κάποιο άτομο να βοηθηθεί με κάποιο γιώτα ή κάποια τροποποίηση ή διευκόλυνση»

Προσωπικά θα συμβούλευα, αν θέλετε να κάνετε χρήση της φαρμακευτική αγωγής, να έχετε μαζί σας χαρτί που ο γιατρός σας θα γράφει για την διάγνωση της ΔΕΠΥ καθώς και για την χρήση φαρμακευτικής αγωγής. 

Κλείνοντας αυτό το θέμα, πιθανολογώ ότι δεν θα είναι ιδιαίτερα σημαντική για πολλούς η φαρμακευτική αγωγή για την υλοποίηση των υποχρεώσεων και υπηρεσιών, όμως αν για κάποιο άλλο λόγο επιθυμείς να χρησιμοποιήσεις μην διστάσεις να το ζητήσεις, και να διεκδικήσεις το δικαίωμα σου αυτό.

Συμπληρώματα διατροφής

Στην ΔΕΠΥ, συχνά κάποιος για να βοηθηθεί μπορεί να καταναλώνει Ω3, βιταμίνες ή κάποια πολυβιταμίνη. Όπως η φαρμακευτική αγωγή, έτσι και τα συμπληρώματα διατροφής δεν επιτρέπεται να τα φέρνουν οι οπλίτες εντός στρατοπέδου, τυπικά. Η διαφορά εδώ όμως είναι ότι ούτε οι γιατροί αλλά ούτε και οι αξιωματικοί φαίνεται να τα θεωρούν τόσο επικίνδυνα οπότε είναι πιο ελαστικοί σε αυτό το θέμα.

Η στρατηγική που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει είναι, όπως και στην περίπτωση της φαρμακευτικής αγωγής να προσκομίσει μαζί του ένα χαρτί γιατρού που να λέει γιατί χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο συμπλήρωμα διατροφής.  Αν δεν θέλει να ενημερώσει για την ΔΕΠΥ του, μπορεί να γραφτεί ότι έχει κάποια έλλειψη βιταμίνης ή κάποια άλλη πάθηση ή θέμα (π.χ. Χρήση Ω3 λόγω υψηλής χοληστερίνης). Με όσους γιατρούς μίλησα, σε όλα τα στρατόπεδα που πήγα, κανένας δεν έφερε αντιρρήσεις στο θέμα της χρήσης συμπληρωμάτων διατροφής και χαρακτηριστικά κάποιος μου είπε το εξής: «κανείς δεν θα σου πει τίποτα αν καταναλώνεις συμπληρώματα διατροφής, αν δεν είναι κάτι ακραίο».
Είτε αν έχεις ή δεν έχεις χαρτί που αναφέρει την χρήση τους, αν βρεθούν τα συμπληρώματα, ειδικά στην αρχή, να ενημερώσεις ξεκάθαρα ότι είναι για ιατρική χρήση, και ότι είσαι πρόθυμος να το συζητήσεις με τον γιατρό αν χρειαστεί. Είναι απίθανο να στα κατάσχουν, αλλά αν προσπαθήσουν, να επιμείνεις να μην στα πάρουν και να το συζητήσετε με τον γιατρό της μονάδας.

Αντιμετώπιση βαρεμάρας

Στην ΔΕΠΥ, πέρα από την σωματική έκφραση της υπερκινητικότητας, υπάρχει και η νοητική. Μπορεί να θέλεις να κινείσαι συχνά ή να θες να απασχολείς το μυαλό σου συνέχεια. Στον στρατό, ανάλογα και το πόστο του κάθε ένα, συχνά υπάρχει πολύς μη αξιοποιήσιμος χρόνος που συχνά οδηγεί σε ανία. Μερικές συμβουλές για να μην πλήξετε είναι οι εξής:

• Βάλε στόχους για την στρατιωτική σου θητεία: Θέλεις να γνωρίσεις κόσμο; Να γνωρίσεις νέα μέρη; Μήπως να διαβάσεις καινούργια βιβλία; Ότι και αν σου αρέσει, βάλε στόχους και κάποια πράγματα θα έρθουν από μόνα τους.
• Προνόησε: Μπορείς να φέρεις μαζί σου βιβλία, mp3 player γεμάτα τραγούδια ή ότι άλλο θεωρείς ότι θα σε βοηθήσει να περάσεις ευχάριστα τον χρόνο σου.
  • Προσοχή, τυπικά τα ζάρια και τα χαρτιά απαγορεύονται.
• Κοινωνικοποιήσου: Μπορεί να μην είσαι ο τύπος ανθρώπου που θα πάει εύκολα να μιλήσει σε αγνώστους, όμως η περίοδος αυτή προσφέρει κάποιες μοναδικές ευκαιρίες. Όλοι είναι στην ίδια φάση με εσένα, μακριά από το σπίτι τους, παρέα με άγνωστους και μην έχοντας τίποτα να κάνουν. Αυτό σαν αποτέλεσμα έχει ότι όλοι μιλάνε με όλους και είναι πάντα φιλικοί. Είναι περίπου σαν το πρώτο εξάμηνο στο πανεπιστήμιο, αν έχεις πάει. Ειδικά στην σκοπιά ή στο περίπολο λοιπόν, γνωριστείτε. Θα βρεις σίγουρα κοινά ενδιαφέροντα: Αυτοκίνητα, μηχανές, ηλεκτρονικά παιχνίδια, μουσική, μπάλα, κοπέλες (μην το παρακάνεις με το τελευταίο όμως)
• Μην ενοχλείς τους άλλους: Ειδικά αν έχεις τον υπερκινητικό τύπο ΔΕΠΥ, πιθανότατα ένας τρόπος που έχεις συνηθίσει να διεγείρεις το μυαλό σου να είναι το να δημιουργείς εντάσεις ή να πειράζεις τους άλλους. Αυτό στον στρατό, ακόμα και όταν δεν καταλήγει σε ποινές, μπορεί να καταλήξει σε αντιπάθειες ή δυσμένειες. Προτίμησε να βρεις εναλλακτικό τρόπο να διεγείρεις το μυαλό σου,  ακόμα και αν χρειαστεί να σκαλίζεις «ιερογλυφικά» στην σκοπιά με την ξιφολόγχη.
  • Συμβουλή: Ειδικά, προσπάθησε να μην ενοχλείς αυτόν που βγάζει τις υπηρεσίες, τους φίλους του, και οποιονδήποτε άλλο σε βαθμό που να σου βάζουν, δικαίως, τα χειρότερα νούμερα στις υπηρεσίες για να σε συνετίσουν
• Δράσε σχετικά με το Ι (Ικανότητα) σου: Πιθανότατα να βαριέσαι και μόνο στην σκέψη ότι θα κάνεις μόνο θαλαμοφυλίκια. Αν λοιπόν, δικαιούσαι να χαρακτηριστείς Ι3 άοπλο π.χ. λόγω κάποιου τραυματισμού που μπορεί να είχατε στο παρελθόν, μπορείτε να ζητήσετε να γίνει Ι3 ένοπλο , ή να το αποκρύψεις τελείως. Αντιθέτως, αν βαριέσαι υπερβολικά τις σκοπιές σε σχέση με το θαλαμοφυλίκι, τότε ίσως αξίζει να γίνεις πιο αναλυτικός στην αξιολόγηση, για την περίπτωση που το δικαιούστε.
  • Συμβουλή 1: Αν αποφασίσεις να γίνεις άοπλος χωρίς να το δικαιούσαι, επιβαρύνεις τους υπόλοιπους φαντάρους με ένοπλες υπηρεσίες. Επίσης αν οι άλλοι φαντάροι καταλάβουν ότι δεν το δικαιούσαι μπορεί να σας δημιουργηθούν αντιπάθειες
  • Συμβουλή 2: Αν κάποιο θέμα υγείας σε ταλαιπωρεί ιδιαίτερα, μην επιβαρύνεις τον εαυτό σου και την υγεία σας για να το «παίξεις Ράμπο» ή να είσαι αρεστός. Μπορείς να ζητήσεις αξιολόγηση, οποιαδήποτε στιγμή.
  • Συμβουλή 3: Αν δεν θες να αλλάξεις το Ι(ικανότητα) σου τότε ίσως μπορείς να βγεις ελεύθερος κάποιας υποχρέωσης π.χ. Ελεύθερος αρβυλών, ασκήσεων, ορθοστασίας κ.α.

Διαχείριση χρόνου

Στην ΔΕΠΥ, συχνά δυσκολευόμαστε να έχουμε καλή αίσθηση του χρόνου και να τον προγραμματίζουμε καλά. Μία απλή στρατηγική για να μην αργείς να επιστρέψεις στο στρατόπεδο μετά από εξόδους, υπηρεσιακά ή διανυκτερεύσεις είναι η εξής: Κράτησε χρόνο ασφαλείας. Δηλαδή, άφησε ένα μικρό περιθώριο χρόνου που θα είσαι πιο πριν στο στρατόπεδο π.χ. 30 λεπτών, ώστε αν κάτι συμβεί και αργήσεις να μην έχεις προβλήματα. Να έχεις στα υπόψη ότι κάποιοι διοικητές έχουν αυστηρές ποινές σε περίπτωση αργοπορίας κάποιου να επιστρέψει στο στρατόπεδο, οπότε μην επαναπαυτείς στο «εντάξει μωρέ σιγά, 5 λεπτάκια θα αργήσω»

Ψυχολογικά θέματα

Έκτακτη ανάγκη ψυχολογικά

Για πολλούς, το πρώτο διάστημα στον στρατό είναι αρκετά στρεσογόνο, και αυτό είναι ανθρώπινο. Κάποιος όμως μπορεί να αντιμετωπίζει πιο έντονες δυσκολίες, όπως κατάθλιψη, άγχος ή κρίσεις πανικού, κάτι που δυστυχώς είναι πιο συχνό να συνυπάρχει  αν κάποιος έχει ΔΕΠΥ. Καταρχάς να πούμε ότι δεν είναι ντροπή να ζητήσει κάποιος αναβολή ενώ είναι μέσα στον στρατό, αν το κρίνει απαραίτητο. Πριν το κάνει όμως αυτό, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορεί να δοκιμάσει.

• Μίλα με τον ψυχολόγο της μονάδας: Έχει μιλήσει με πολλούς φαντάρους, και σίγουρα μπορεί να σου πει κάτι παραπάνω από το «μην αγχώνεσαι» κάποιων συμφάνταρων.
• Μίλα στην γραμμή του Γραφείου Στήριξης Οπλιτών: Κάποιος μπορεί να μην θέλει να γίνουν γνωστές οι όποιες δυσκολίες περνάει. Κάτι που μπορεί να κάνει, είναι να καλέσει ανώνυμα στην παραπάνω γραμμή. Μπορείς να βρεις εύκολα τον αριθμό από πολλές αφίσες μέσα στο στρατόπεδο.
  • Τηλέφωνα γραμμής: 210 6555679 και 210 6555680

Αντιμετώπιση  θεμάτων Bullying

Ευτυχώς ο στρατός σήμερα δεν έχει καμία σχέση με παλαιότερες δεκαετίες και σίγουρα καμία σχέση με όταν πήγαν οι πατεράδες μας. Πλέον τα ατομικά και ομαδικά καψώνια απαγορεύονται και οι ανώτεροι δεν κάνουν ότι δεν βλέπουν περιπτώσεις Bullying μεταξύ φαντάρων. Συχνά βέβαια, αν κάποιος μας ενοχλεί για κάποιο λόγω, μπορεί να το κάνει επαναλαμβανόμενα. Προτίμησε λοιπόν, πριν  τα πράγματα πάνε να ξεφύγουν από τον έλεγχο σου λόγω του θυμού σου ή της απελπισίας σου, να σχεδιάσεις πώς να υπερασπιστείς τον εαυτό σου. Το να βγεις παραπονούμενος στην αναφορά είναι καλύτερο από το να βρίσεις έναν ανώτερο, να χτυπήσεις ένα συφάνταρο ή να φοβάσαι συνεχώς. Έτσι δεν θα χάσεις το δίκιο σου. Παρακάτω θα βρεις μερικές συμβουλές για το πώς να αντιδράσεις σε περιπτώσεις που σε ενοχλούν φαντάροι ή ανώτεροι:

• Αν έχεις πρόβλημα με ανώτερους:
  • Αν χρειαστείς κάτι, παρέκαμψε τον και μίλα στον αμέσως επόμενο στην ιεραρχία
  • Απομονώστε τον: Αν κάποιος φέρετε άσχημα σε όλους, ειδικά σε ακριτικές μονάδες, η καλύτερη αντιμετώπιση είναι, σε συνεννόηση με τους άλλους φαντάρους, να μην του μιλάτε, να τον αγνοείτε ώστε να αισθάνεται μόνος του.
  • Μην τους παίρνεις και τόσο στα σοβαρά: Θα γνωρίσεις και πολύ αξιόλογους ανθρώπους, όμως υπάρχουν και άνθρωποι στον στρατό, που παρά την ηλικία τους, η ωριμότητα τους είναι σε επίπεδο γυμνάσιου, είναι αμόρφωτοι  και μπορεί να είναι κομπλεξικοί.  Ίσως κάποιες φορές πρέπει να γελάς αντί να θυμώνεις.
  • Βγες παραπονούμενος: Δεν είσαι ο μόνος που φοβάται τις ποινές και τους ανωτέρους του.
  • Αν τα πράγματα ξεφύγουν: Δες το αντίστοιχο λήμμα παρακάτω
• Αν έχεις πρόβλημα με άλλους φαντάρους:
  • Μην προκαλείς: Αν προσπαθείς να το παίξεις «κομάντο», ή άφοβος που στο παρελθόν «την είπε» στο διοικητή του προηγούμενου στρατοπέδου, ή ότι έχεις κάνει σεξ με λοχία έχω να σου πω ότι το καταλαβαίνουν όλοι ότι λες ψέματα, και στην απίθανη περίπτωση που δεν λες, το να «πουλάς μούρη» για αυτά, ίσως είναι αφορμή για πειράγματα.
  • Αγνόησε τους: Αν το πείραγμα δεν είναι τόσο τρομερό, αν δεν είσαι ενδιαφέρον σαν στόχος, δεν θα σε πειράζουν και τόσο.
  • Προειδοποίησε τους: Έχεις το δικαίωμα να βγεις στην αναφορά για αυτό το θέμα, με κίνδυνο να πάρουν κάποια ποινή. Ενημέρωσε τους ότι δεν θα διστάσεις να το κάνεις αν συνεχίσουν.
  • Μίλα σε άλλους φαντάρους: Ειδικά οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, θα ξέρουν καλύτερα να σε συμβουλέψουν
  • Ενημέρωσε τον φαντάρο που βγάζει τις υπηρεσίες: Αν ο φαντάρος αυτός είναι υπεύθυνο άτομο, θα μιλήσει αυτός στους «μπούληδες» που σε ενοχλούν, και πίστεψε με, το να τους δίνει μονίμως άσχημα νούμερα στις υπηρεσίες, είναι ένα καλό επιχείρημα για να σταματήσουν. Επίσης, ώστε να μην σε βάζει υπηρεσίες με αυτά τα άτομα.(Προτίμησε το αν αρχίσει να γίνετε συχνό)
  • Βγες παραπονούμενος: Για αρχή, προσπάθησε να επιλύσεις διαφορετικά το ζήτημα. Αν όμως επιμένουν, ίσως είναι μονόδρομος.
  • Αν τα πράγματα ξεφύγουν…: Στην απίθανη περίπτωση που η συζήτηση δεν δουλεύει, αυτός που βγάζει τις υπηρεσίες δεν ενδιαφέρεται, ούτε οι ανώτεροι σου, και τα πειράγματα αρχίζουν να εξελίσσονται σε βασανιστήρια, ήρθε η ώρα να απευθυνθείς εκτός της μονάδας. Μίλα στους γονείς σου και πες τους να δράσουν και δώσε δημοσιότητα στο ζήτημα. Αμφιβάλω αν οι μηνύσεις ή οι τίτλοι σε άρθρα δημοσιογράφων τύπου «Βασανιστήρια σε μεγάλο στρατόπεδο της Πελοποννήσου» θα αφήσουν τους ανωτέρους σου με σταυρωμένα τα χέρια. Ευτυχώς, δεν έχω δει ούτε μου έχουν μεταφέρει τέτοιες ιστορίες, οπότε πρέπει να είναι πολύ σπάνιες.
    • Συμβουλή: Αν τα πράγματα ξεφύγουν, ξεκίνα με αυτό το άρθρο: https://tvxs.gr/news/sti-skopia/odigies-gia-toys-neosyllektoys-stratiotes-apo-diktyo-eleytheron-fantaron-spartakos&dr=tvxsmrstvxs και συνέχισε με επικοινωνία με το Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων Σπάρτακος (http://diktiospartakos.blogspot.com/)

Γενικά γύρω από την θητεία

Ύπνος

Ο ύπνος στον στρατό σίγουρα δεν είναι όπως στο σπίτι σου. Κοιμάσαι στις 10μμ και ξυπνάς στις 6πμ, και με διακοπές στον ύπνο για να κάνεις τις υπηρεσίες σου. Μόνη εξαίρεση αποτελεί η περίοδος στο κέντρο πριν την ορκωμοσία σου, στην οποία μπορεί να μην έχεις υπηρεσίες κάποιες μέρες, και έτσι να μην χρειάζεται να ξυπνήσεις το βράδυ.

Ίσως να είχες δυσκολία να κοιμηθείς και να ξυπνήσεις στο σπίτι σου. Θα βρεις μερικές συμβουλές και παρατηρήσεις σχετικά με το θέμα του ύπνου και της αφύπνισης, καθώς και πως μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις.

• Γενική εικόνα ύπνου: Το δύσκολο γενικά στον στρατό είναι το να μην κοιμηθείς. Οι ώρες ύπνου δεν είναι αρκετές και τις εξόδους ή τις άδειες σου ο ύπνος θα έχει την τιμητική του. Χαρακτηριστικά θα σου αναφέρω ότι άκουσα περιπτώσεις που κάποιες φορές κάποιος κοιμήθηκε όρθιος, και εννοώ κυριολεκτικά, μην σε ανησυχήσει, συμβαίνει σε κάποιους.
  Γενικά προσπάθησε να κοιμάσαι όσο περισσότερο μπορείς, γιατί η αϋπνία επηρεάζει την λειτουργικότητα σου καθώς και τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ, πράγμα που σημαίνει, ότι όταν είσαι άυπνος μπορεί να είσαι πιο παρορμητικός ή να αποδίδεις δυσκολότερα στο πόστο σου. Γενικά, αν το πάρεις απόφαση να τον αυξήσεις, μην ανησυχείς, θα βρεις τρόπους.
• Μεσημεριανός ύπνος: Ανάμεσα στις υπηρεσίες σου θα έχεις ελεύθερο χρόνο, και το μεσημέρι είναι πάντα μία χρήσιμη ιδέα να κοιμηθείς ώστε να αναπληρώσεις ύπνο.
• Όχι κινητό τηλέφωνο: Αν υποθέσουμε ότι έχεις κινητό τηλέφωνο στο στρατό, προτίμησε να μην το χρησιμοποιείς λίγο πριν πέσεις για ύπνο γιατί η φωτεινότητα της οθόνης σε ξυπνάει. Αν πάλι θες πολύ να το κάνεις:
  • Ρύθμισε χαμηλότερα την φωτεινότητα
  • Εγκατέστησε κάποιο φίλτρο μπλε φωτός (apps)
• Αν σε δυσκολεύουν οι συνεχείς σκέψεις:
  • Μπορείς να βάλεις ακουστικά και να ακούσεις λίγη μουσική πριν να κοιμηθείς
  • Δοκίμασε διαλογισμό: Εστίασε στην αναπνοή σου. Θα σου έρχονται καινούργιες σκέψεις, και αυτό δεν πειράζει. Κάθε φορά που θα το αντιλαμβάνεσαι, εστίασε πάλι στην αναπνοή σου.
• Αν δυσκολεύεσαι να ξυπνήσεις για τις υπηρεσίες σου:
  • Ενημέρωσε τον θαλαμοφύλακα ότι έχεις αυτή την δυσκολία και πες του να επιμείνει, και να κοιτάξει ξανά μήπως σε πείρε ο ύπνος.
  • Αν ξυπνάς με ξυπνητήρι, να πατάς την αναβολή και όχι το κλείσιμο, ώστε σε περίπτωση που σε ξαναπάρει ο ύπνος να ξυπνήσεις πάλι.
  • Κοιμήσου περισσότερο: Όπως προανέφερα, το μεσημέρι μπορείς να αναπληρώσεις ύπνο.
  • Σήκω σε βήματα: Το να σηκωθείς με την μία ίσως να είναι μεγάλη απόφαση. Ξέρεις τι δεν είναι όμως; Πρώτα να ξεκουμπώσεις το sleeping bag, μετά να το ανοίξεις, μετά να βγάλεις το ένα πόδι έξω, μετά το άλλο, και μετά να σηκωθείς. Με το να τα έχεις σαν ξεχωριστά βήματα στο μυαλό σου, αυτό θα σε βοηθήσει.

Ποινές

Λόγω παρορμητικότητας, ή πιο συχνά αφηρημάδας, ίσως να είναι λίγο συχνότερες οι ποινές σε εμάς θεωρητικά. Στις συνεντεύξεις που πήρα όμως δεν είδα κάτι τέτοιο, μάλλον το αντίθετο θα έλεγα, πράγμα αισιόδοξο. Παρακάτω θα δούμε τις ποινές που υπάρχουν στον στρατό, ταξινομημένες από την πιο ασήμαντη στην πιο σημαντική.

• Επίπληξη: Απλά λεκτική επίπληξη με ταυτόχρονη γραπτή καταγραφή. Μπορεί να μην είναι σημαντική, όμως πολλές επιπλήξεις μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερες ποινές.
• Κράτηση: Ανάλογα την οδηγία του διοικητή, μπορεί να σημαίνει 3 πράγματα. (Σημείωση: Θα χρειαστεί να ρωτήσετε κάποιον τι ισχύει)
  • Απαγόρευση να πάρεις υπηρεσιακό σημείωμα, όμως μπορείς να βγεις εξοδούχος
  • Απαγόρευση να πάρεις υπηρεσιακό σημείωμα και να βγεις εξοδούχος
  • Απαγόρευση να πάρεις υπηρεσιακό σημείωμα, να βγεις εξοδούχος και θα εκτελέσεις και κανονικά υπηρεσία.
• Στέρηση εξόδου: Αυτό σημαίνει ότι δεν θα είσαι εξοδούχος για όσες φορές (και όχι μέρες) έχει οριστεί. Π.χ. Αν έχεις 2 ημέρες στέρηση εξόδου και στην μονάδα κάθε 4η έχει έξοδο, τότε αυτό σημαίνει ότι θα χάσεις τις 2 επόμενες εξόδους, και θα βγεις μετά από 10 ημέρες.
• Φυλακή: Μην ανησυχείς, δεν θα σε βάλουν σε κάποιο κελί. Αυτό που σημαίνει, είναι ότι για όσες μέρες τιμωρηθείς, δεν θα μπορείς να βγεις από το στρατόπεδο, με υπηρεσιακό ή έξοδο, ενώ ταυτόχρονα αυτές οι μέρες μπορεί να μετρήσουν σαν παραπάνω μέρες θητείας. Για καλή μας τύχη, πλέον η ποινή αυτή πέφτει πολύ πιο δύσκολα από ότι παλιά, οπότε μην ανησυχείς όταν ακούς τον πατέρα ή θείο σου να σου λένε ότι υπηρέτησαν μερικούς μήνες παραπάνω. Επίσης, ευτυχώς δεν μετράνε όλες οι ημέρες ποινής σαν παραπάνω θητεία. Συγκεκριμένα:
  • 1-20 μέρες: Δεν κάνεις παραπάνω θητεία
  • 21-30 μέρες: Κάνεις παραπάνω τις μέρες μετρώντας από το 21 π.χ. για 24 μέρες, κάνεις 4 μέρες παραπάνω.
  • 31+ μέρες: Κάνεις κανονικά το σύνολο των ημερών. Π.χ. για 31 ημέρες, κάνεις 31 μέρες παραπάνω θητεία

Έξτρα ποινές

Οι ποινές αυτές, είναι πάρα πολύ σπάνιες, και σίγουρα καλό είναι να αποφεύγονται. Ακόμα και να κάνεις κάποια πράξη που είναι για τέτοια ποινή, μπορεί να σου την χαρίσουν αλλά μην παίζεις με την τύχη σου, και σίγουρα μην το κάνεις επίτηδες.

• Έξοδος από το συγκεκριμένο σώμα / Επαναπατρισμός: Σε περίπτωση που είσαι στην ΕΛΔΥΚ, (δηλαδή υπηρετείς στην Κύπρο), και γίνει κάποιο πολύ σοβαρό παράπτωμα, μπορεί να σε στείλουν πίσω στην Ελλάδα. Επίσης αντίστοιχα αν είσαι ειδικές δυνάμεις, μπορεί να γίνετε απλός φαντάρος. Πρόσφατες ιστορίες που έχω ακούσει, αλλά χωρίς να τις έχω επιβεβαιώσει, είναι:
  • Επαναπατρισμός από ΕΛΔΥΚ λόγω ότι κάποιος φαντάρος δεν γύρισε από την έξοδο και ήταν μεθυσμένος
  • Έξοδος από το σώμα των ειδικών δυνάμεων μετά από άσχημη λεκτική αντιπαράθεση, με βρισιές, με τον διοικητή
• Αναβολή: Σταματάς προσωρινά την στρατιωτική σου θητεία και την συνεχίζεις σε επόμενη ΕΣΣΟ, από εκεί που την άφησες. Π.χ. σε περίπτωση χρήσης ουσιών
• Στρατοδικείο: Δικάζεσαι κανονικά σε στρατοδικείο. Δεν έχω δει ούτε ακούσει καμία περίπτωση στην θητεία μου, ούτε και μου μετέφερε κανείς από συνεντεύξεις ή συζητήσεις τέτοια ιστορία, πράγμα που πιθανώς σημαίνει ότι είναι πολύ σπάνιο πλέον. Αν κάνεις κάτι, μπορεί να μπλέξουν και οι ανώτεροι σου, οπότε το να σε παραπέμψουν αποφεύγεται, Π.χ. εγκατάλειψη υπηρεσίας ή άσκοπη χρήση πυρομαχικών θα ήταν λόγος, και μάλιστα λογικός σε εμπόλεμη περίοδο. Ευτυχώς έχουμε ειρηνική περίοδο και οι ανώτεροι θα δείξουν κατανόηση αν ρίξεις αφηρημένος την αβολίδωτη σφαίρα επειδή ξέχασες να βγάλεις την γεμιστήρα όταν έπαιρνες μέτρα ασφαλείας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα πάρεις κάποια ποινή.
  • Συμβουλή: Να θυμάσαι ότι το να «οπλίσεις πυροδοτήσεις δις» με γεμιστήρα είναι κλασσική παγίδα.

Επίλογος

Προσπάθησα να δώσω τις πιο σημαντικές πληροφορίες που μπορούσα, αν και παραμένουν πολλά ακόμα που θα μπορούσαν να γραφτούν. Αν μόλις παρουσιάστηκες, ίσως να έχεις άγνωστες λέξεις.

Επίτρεψε μου λοιπόν να δώσω ακόμα μία συμβουλή: Εκτύπωσε αυτό το άρθρο και φύλαξε το μαζί σου στα πράγματα σου ώστε να μπορείς να το δεις όταν και όποτε σου χρειαστεί κατά την διάρκεια της θητείας σου.

Καλή στρατιωτική θητεία!

Σχετάκης Νίκος

ADHD & Life Coach

Facebook: fb.me/depucoaching